مضرات مصرف جوش شیرین در تولید نان
مقدمه:
هر یک از ما انسانها بنا به رسم و رفتار دیرینه غذایی خود روزانه بین 315 تا 500گرم در قالب سه وعده غذایی نان مصرف میکنیم که بعنوان قوت اصلی ما تلقی میگردد. از طریق مصرف نان بخش قابل توجهی از مواد مغذی مورد نیاز بدن ما اعم از پروتئین ، انرژی ، مواد نشاسته ای ، ویتامینها و بویژه مواد معدنی بسیار ضروری تأمین میشود بطوریکه حدود80% آهن بعنوان عنصر اصلی بافت خون 40% کلسیم بعنوان عنصر اصلی بافت های استخوانی و مقادیر قابل توجهی روی و فسفر مورد نیاز بدن ما از طریق مصرف نان تأمین می شود . بنابراین لازم است در جهت بهبود و ارتقاء وضع بهداشت و کیفیت نان اقدامات مؤثری صورت پذیرد.
یکی از عواملی که در تعیین میزان کیفیت نان نقش مهمی دارد عاملی است که به ور آمدن خمیر و پف کردن نان کمک میکند. هنگام استفاده از جوش شیرین ، غیر از ایجاد گاز کربنیک و حالت تورم ، هیچ یک از فعل و انفعالات کلیدی تخمیر صورت نمیگیرد و در نتیجه ارزش غذایی نان حاصل از آن کاهش می یابد و مصرف آن علاوه بر بروز عوارض سوء گوارشی ، موجبات بروز کم خونی ، پوکی استخوان و اختلال در رشد و نمو و … را فراهم مینماید ضمن آنکه ماندگاری نان را کم و ضایعات و دور ریز آن را به شدت افزایش و در نهایت خسارات اقتصادی زیادی را نیز به مردم و اقتصاد یک کشور تحمیل مینماید.
با توجه به اهمیت «خواص و مزایای تخمیر» و متقابلاً «مضرات مصرف جوش شیرین» در تولید نان ، برنامه حذف جوش شیرین از فرآیند تولید نانهای سنتی و جایگزین آن با مایه خمیر یا خمیر ترش یکی از برنامه های می باشد که تمامی کشورهای فارسی زبان باید در اجرای آن تلاش کنند . با توجه به آنکه فرایند تخمیر به زمان و حوصله بیشتر ی نیاز دارد این مهم مقدور نمی گردد مگر با آموزش صاحبان و کارگران نانوایی ها پس به یاد بسپاریم تنها در صورت آگاه سازی این قشر امکان حذف جوش شیرین از نان های تولیدی مقدور می گردد .
- مضرات جوش شیرین :
مضرات مصرف جوش شیرین در تولید نان عبارتند از :
1 ) ممانعت از انجام عملیات تخمیر و در نتیجه اختلال در جذب آهن ، کلسیم و روی را به دنبال دارد.
2 ) کربنات سدیم باقیمانده در نان مزه نامطبوعی ایجاد می کند .
3 ) افزایش PH و قلیایی شدن محیط دهان مزه صابونی ایجاد می کند .
4 ) مصرف بی کربنات سدیم
- مزایای تخمیر :
1 )میکرو ارگانیسم های تولید شده در فرآیند تخمیر خواص متابولیک نیز داشته و سازنده چند نوع از ویتامینهای گروه B هستند.
2 ) در حین عمل تخمیر ، الکل و اسید تولید شده موجب توقف رشد و نابودی میکروارگانیسم های پاتوژن گردیده و بهداشت خمیر و نان را تقویت می کند.
3 ) در حین عمل تخمیر ، مواد معطری تولید می شود که سبب ایجاد طعم و عطر مطبوع در نان می گردد.
4 ) کاهش pH به علت تولید اسید و ایجاد حالت کلوئیدی گلوتن موجب ماندگاری بیشتر نان می شود.